–Deze blog is eerder gepubliceerd op LinkedIn op 28-11-2017–
“Heb jij een Lean black belt?” Sinds ik enkele maanden geleden heb aangekondigd voor mezelf te beginnen is mij die vraag al zo’n 10 keer gesteld. Om de een of andere reden verwachten mensen van mij dat ik dat heb. Tijd om daar eens een blog aan te wijden (dan kan ik hier mooi naar verwijzen alle volgende keren dat ik die vraag krijg 😊).
Vercommercialisering van de opleiding
Kennis van Lean is in mijn ogen gemeengoed geworden en er zijn ontzettend veel mensen die er verstand van hebben. Ga maar na: het wemelt op LinkedIn van de Lean masterblackbeltopperguru’s. Op zich zullen dat ongetwijfeld kundige mensen zijn (so no offence), maar het leidt er wel toe dat het in afnemende mate onderscheidend vermogen biedt.
Een logisch gevolg van iets waar veel vraag naar is, is dat er veel aanbod ontstaat. Dat is met Lean trainingen niet anders en dat komt de kwaliteit niet altijd ten goede. Een rondje googlen brengt mij op websites met de volgende statements: “Haal in 4 maanden uw diploma”. “Wij bieden de snelste route om black belt te worden”. “Haal 300% rendement op uw investering in een blackbelt training”. Van dat soort statements gaan mij de haren recht overeind staan. En het gaat nog verder. De black belt en de green belt (black belt-light) kennen de meeste mensen wel, maar bij ten minste één bedrijf kun je daarnaast ook nog een yellow belt en een orange belt halen. Leuk hoor, al die kleuren. What’s next? Met de recente discussies over genderneutraliteit in het achterhoofd, lijkt het een kwestie van tijd voordat iemand de regenboogbelt introduceert.
Pure marketing is het. Alles behalve de black belt is sowieso weinig waard in mijn ogen. Welke organisatie gaat er nu zeggen: “Ik wil Lean gaan werken en ik zoek iemand om me daarmee te helpen die er een beetje vanaf weet. Een green belt.” Ik geloof er niet in.
9 van de 10 keer werkt het (op termijn) niet
Vaak bedenken bedrijven dat ze “iets” met Lean willen en dan sturen ze eigen medewerkers (vaak de beste medewerkers die ze hebben) naar de opleiding. In het mechanisme waarin zij daarna de Lean transformatie gaan trekken geloof ik sowieso niet. Ten eerste hebben deze personen meestal al een bestaande (lijn-)functie in een de organisatie. Zij komen terug van hun training en vallen vervolgens geleidelijk terug in hun oude rol. Ze hebben -of kríjgen- helemaal geen tijd om alles wat ze geleerd hebben in de praktijk toe te passen.
Ten tweede is deze mensen een trucje aangeleerd. Een trucje dat werkt onder de ideale omstandigheden welke je in de praktijk niet zo zal aantreffen. Om Lean goed te kunnen toepassen moet je boven de stof staan. In mijn beleving werkt Lean pas als je de GBV-methode* eraan kan toevoegen.
Het feit dat organisaties dit wel stug blijven proberen, maakt dat er heel veel ‘Belts’ zijn die er eigenlijk helemaal niet zo veel van kunnen. En dat doet voor mij afbreuk aan de waarde van het hebben van een belt.
Wat dan wél
Nu lijkt het misschien alsof ik dat hele Lean niks vind. Dat is niet waar. Lean is een fantastische filosofie die bedrijven aantoonbaar beter laat presteren. Lean is wat mij betreft ook zeker geen hype (uitgezonderd Lean Zorg, Lean onderwijs, Lean ziekenhuizen etc). Ik maak dus met alle plezier gebruik van Lean-technieken.
Maar een belt? Nee. Ik heb al eens ooit 6 jaar op een Technische Universiteit (Technische Bedrijfskunde) rondgelopen voor een mooi papiertje. Daardoor mag ik me nu ingenieur noemen, maar dat doe ik eigenlijk nooit. Mooie tijd, begrijp me niet verkeerd, maar toen ik er van af kwam had ik geen bedrijf van binnen gezien. Dat ga ik dus niet meer doen. In de praktijk ná de opleiding heb ik véél meer geleerd, en zo is het met mijn Lean-kennis ook gegaan.
Dus als ik de vraag krijg “heb jij een Black belt?”, antwoord ik altijd dat men volgens mij niet per sé op zoek is naar een Black belt, maar naar iemand die aantoonbaar organisaties beter kan laten presteren. Als ik referenties geef van mensen die dat zullen beamen, is dat volgens mij véél meer waard dan welke (regenboog-?)belt dan ook.
*Gezond Boeren Verstand.